همزیستی (Symbiosis)
در زیستشناسی به برهمکنش دو گونه زیستی یا بیشتر در یک رابطه نزدیک و در بیشتر موارد دراز مدت میگویند مانند همزیستی دلقک ماهیها و شقایقها. همزیستی گاه اجباری است گاه اختیاری.
تعریف همزیستی در میان دانشمندان بحثبرانگیز است. دستهای بر این باورند که همزیستی تنها به رابطه دو سویهپایدار بر میگردد، در حالیکه گروهی دیگر آن را برابر با هر گونه برهمکنش زیستی پایدار میدانند.
انواع همزیستی به روشهای مختلف طبقهبندی میشوند. برخی از اشکال سیمبیوزیس عبارتند:
همسفری Physical interaction) یا (Endosymbiosis عضو کوچکتر رابطه همزیستی بطور مکانیکی توسط عضو بزرگتر حمل میشود. اندوسیمبیوزیس یعنی موجود کوچکتر در داخل بدن موجود بزرگتر زندگی میکند مانند باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن که در ریشه درخت زندگی میکنند. باکتری موراکسلابوویس (Moraxella bovis)، عامل التهاب عفونی چشم گاو، بطور مکانیکی بر روی بالشتک چسبنده پای مگس صورت از چشم یک گاو به چشم گاو دیگر انتقال مییابد.
همیاری :(Mutualism) یا همزیستی متقابل: ارتباطی است که هر دو موجود زنده شریک، در همزیستی سود میبرند مانند همزیستی برخی ماهی ها با عروس دریایی و رابطه شتهها و مورچهها
انگلی :(Parasitism) نوعی زندگی اجباری دو موجود با هم که فقط انگل از میزبان بهره میبرد مانند رابطه آسکاریس و انسان.
همسفرگی :(Commensalism) در آن یک همزیست سود میبرد و طرف دیگر نه سود میبرد و نه زیان میبیند مانند رابطه فریباماهیان شکارچی و ماهیان کوچکتر.
:Amensalismحالتی است که در رابطه بین دو موجود یکی آسیب جدی میبیند یا ازبین میرود و دیگری چندان تأثیری نمیپذیرد مانند چمن زیر پای گاو.
:Synnecrosisنوعی رابطه کوتاه و نادر که به مرگ میانجامد.
در برخی منابع رابطه شکار و شکارچی نیز از انواع همزیستی شمرده شدهاست.